Bu dersin amacı felsefe tarihi boyunca ileri sürülmüş çeşitli doğa anlayışlarını karşılaştırıp tartışmanın yanısıra doğa bilimleriyle doğa felsefesi arasındaki ilişkilerdeki sorunları ele almaktır.
Aristoteles’te, Ortaçağ ve Yeniçağ’da doğa ve Evren anlayışları; Leibniz ve Kant’ın doğa felsefeleri; A.N. Whitehead’in organizma felsefesi. Aristoteles’in Fizik, Metafizik, Galileo’nun İki Dünya Dizgesi Üzerine Söylev; Leibniz’in Monadoloji, İnsanın Anlama Yetisi Üzerine Yeni Denemeler; Kant’ın Doğa Bilimlerinin Metafiziksel İlk Temelleri; Whitehead’in Süreç ve Gerçeklik kitaplarının incelenmesi.
Dikey Sekmeler
Dersin Öğrenme Çıktıları
Dersin Öğrenme Çıktıları Bu dersi tamamladığında öğrenci: |
Program Öğrenme Çıktıları |
Öğretim Yöntemleri |
Ölçme Yöntemleri |
1) değişen doğa anlayışlarını ayırt eder. |
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12 |
1, 2, 3, 4 |
A, B, C, D, E |
2) farklı doğa düşüncelerini tarihsel perspektif içinde karşılaştırır. |
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12 |
1, 2, 3, 4 |
A, B, C, D, E |
3) doğa bilimleriyle felsefe çözümlemeleri arasındaki ilişkileri değerlendirir. |
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12 |
1, 2, 3, 4 |
A, B, C, D, E |
4) farklı doğal değişme, oluş, nedensellik, süreç kuramlarını kavrar. |
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12 |
1, 2, 3, 4 |
A, B, C, D, E |
5) insanlıkla doğa arasındaki ilişkinin sorunlarını tartışır. |
1, 2, 3, 4, 5, 6, 7, 10, 11, 12 |
1, 2, 3, 4 |
A, B, C, D, E |
Dersin Akışı
DERS AKIŞI |
||
Hafta |
Konular |
Ön Hazırlık |
1 |
Giriş: “Doğa”nın anlamı nedir? |
- |
2 |
Sokrates öncesi filozofların “physis”i ile Parmenides’in meydan okuyuşu |
Seçmeler |
3 |
Parmenides’in meydan okuyuşuna verilen karşılıklardan Aristoteles’in Fizik’ine |
Seçmeler, Phaidon, Fizik |
4 |
Aristoteles’in Metafizik’i ile Fizik’i |
Metafizik, Fizik |
5 |
Aristoteles: doğa, nedensellik, değişme |
Fizik, Oluş ile Bozuluş |
6 |
Ortaçağ felsefesinde doğa kavrayışları |
Seçmeler |
7 |
İslam felsefesinde doğa kavrayışları |
Seçmeler |
8 |
Arasınav |
|
9 |
Rönesans’ta felsefe ile doğa bilimleri |
Seçmeler |
10 |
Galileo, Descartes and Newton: doğa felsefesinin matematik ilkeleri |
Galileo, Descartes, Newton |
11 |
Leibniz-Clarke yazışması: doğa, bilgi, ilahiyat |
Leibniz-Clarke |
12 |
Hume’un nedensellik eleştirisi ile Kant’ın doğa yasaları |
Seçmeler |
13 |
19. Yüzyılda doğa kavramı: Darwin, Marx, Nietzsche |
Seçmeler |
14 |
Yeni fizik, yeni doğa felsefesi: Süreç ile Gerçeklik |
Whitehead |
15 |
The Idea of Nature |
Collingwood |
16 |
Son sınav |
- |
Kaynaklar
KAYNAKLAR |
|
Ders Kitabı |
|
Diğer Kaynaklar |
A. Whitehead, Process and Reality, Corrected Edition, Griffin, D. ile Sherburne, D., yay. NY: Macmillan, 1978. Aristotle, Metaphysics, herhangi bir iyi yayım. Aristotle, On Generation and Corruption, herhangi bir iyi yayım. Aristotle, Physics, herhangi bir iyi yayım. G. Galilei, Dialogue Concerning the Two Chief World Systems, S. Drake (çev.), Berkeley: University of California Press, 1967. G. Galilei, Two New Sciences. S. Drake (ç.), Toronto: Wall, Emerson, 2000. I. Newton, The Principia: Mathematical Principles of Natural Philosophy: A New Translation, çev. I. B. Cohen ile Anne Whitman, Berkeley: University of California Press, 1999. Plato, Phaedo, herhangi bir iyi yayım. R. Ariew (yay.), G. W. Leibniz and Samuel Clarke. Correspondence, Indianapolis: Hackett, 2000. R. Descartes, Principles of Philosophy, V. R. Miller ile R. P. Miller (çev.), Dordrecht: Kluwer Academic Publishers, 1983. R. Descartes, The World, M. S. Mahoney (çev.), New York: Abaris, 1979. R. G. Collingwood, The Idea of Nature. Oxford: Clarendon Press, 1945. |
Materyal Paylaşımı
MATERYAL PAYLAŞIMI |
|
Dökümanlar |
Eskiçağ, ortaçağ, İslam, Rönesans düşünürleriyle Hume, Kant, Darwin, Marx, Nietzsche’den seçmeler. |
Ödevler |
|
Sınavlar |
Değerlendirme Sistemi
DEĞERLENDİRME SİSTEMİ |
||
YARIYIL İÇİ ÇALIŞMALARI |
SAYI |
KATKI YÜZDESİ |
Arasınav |
1 |
20 |
Ödevler |
2 |
20 |
Sunum |
1 |
10 |
Son sınav |
1 |
20 |
Dönem ödevi |
1 |
30 |
Toplam |
|
100 |
Fianl ile Dönem Ödevinin Başarıya Oranı |
|
50 |
Yıl içinin Başarıya Oranı |
|
50 |
Toplam |
|
100 |
Dersin Program Çıktılarına Katkısı
DERSİN PROGRAM ÇIKTILARINA KATKISI |
|||||||
No |
Program Öğrenme Çıktıları |
Katkı Düzeyi |
|||||
1 |
2 |
3 |
4 |
5 |
|||
1 |
Akademik çalışmalarında üretici ve yaratıcı şekilde kullanacağı temel kavramsal ve yöntemsel bilgileri kazanır. |
X |
|||||
2 |
İleri düzeyde felsefi araştırmalara yönelik eleştirel ve çok yönlü bakış, analitik yaklaşım, problem çözme, yorumlama ve sonuç çıkarma becerilerini geliştirir. |
X |
|||||
3 |
Etkili iletişim kurabilen, özellikle yazılı ve sözlü sunumda başarılı, takım çalışması ve disiplinlerarası çalışma yapabilen, girişimci ruha sahip, sorumluluk duygusu gelişmiş, yaratıcı, öğrenmeyi bilen, özgüven sahibi, alanında özgün fikirler üreten, ilkeli bir felsefeci olarak yetişir. |
X |
|||||
4 |
Yaşam boyu öğrenme anlayışıyla, eski ve yeni bilgiye erişim yollarını mesleki ve kişisel gelişimini sürdürmek için kullanır. |
X |
|||||
5 |
Mesleki ve sosyal etik bilincine sahip olur. |
X |
|||||
6 |
Felsefi çalışma için gerekli olan çağdaş araçları seçme, geliştirme ve bilişim teknolojilerini etkin bir şekilde kullanma becerisi kazanır. |
X |
|||||
7 |
Felsefe tarihi ile ilgili uzmanlık gerektiren bir çalışmayı orijinal metinler üzerinden bağımsız olarak yürütür. |
X |
|||||
8 |
Felsefi bilgiyi toplumu ilgilendiren güncel, sosyal, kültürel, politik alanlarda ortaya çıkan problemleri sorgulamakta kullanır. |
X |
|||||
9 |
Felsefenin evrensel değer ve kavramlarını Türkiye'deki felsefi çalışmalar için zemin olarak alır. Bu yönde, felsefe tarihinin tartışmalarını Türkçe yaparken ortaya çıkabilecek sorunların ele alınması ve çözümü için yaklaşım geliştirebilir. |
X |
|||||
10 |
Felsefe tarihi alanında ulusal ve uluslararası düzeyde katkı sağlayacak birikim ve beceri kazanır. |
X |
|||||
11 |
Felsefi bilgi ve birikimini ulusal ve uluslararası düzeyde etkileşim kurmada kullanır. |
|
|
|
X |
|
|
12 |
Felsefede ulusal ve uluslararası yayınlarda katkı sağlayabilecek nitelikte çalışma üretebilir. |
|
|
|
|
X |
|
13 |
Felsefe tarihi çalışmalarını uzmanca yürütecek kadar bir klasik dil ve İngilizce ile birlikte en az başka bir çağdaş dil ve felsefe tarihi bilgisine sahiptir. |
|
|
X |
|
|
|
ECTS
AKTS / İŞ YÜKÜ TABLOSU |
|||
Etkinlik |
SAYISI |
Süresi |
Toplam |
Ders Süresi (Sınav haftası dahildir: 16 x toplam ders saati) |
16 |
7 |
112 |
Sınıf Dışı Ders Çalışma Süresi (Ön çalışma, pekiştirme) |
15 |
6 |
90 |
Arasınav |
1 |
60 |
60 |
Ödevler |
2 |
36 |
72 |
Sunum |
1 |
40 |
40 |
Son sınav |
1 |
60 |
60 |
Dönem ödevi |
1 |
80 |
80 |
Toplam İş Yükü |
|
|
514 |
Toplam İş Yükü / 25 (s) |
|
|
20,56 |
Dersin AKTS Kredisi |
|
|
20 |